TV-gids

Under the Surface is de impro-jazzband van drummer Joost Lijbaart, zangeres Sanne Rambags en gitarist Bram Stadhouders. Sanne Rambags, het jongste lid van het trio, is één van de weinige vocalisten van haar generatie die moeiteloos improviseert door haar stem als instrument te gebruiken of door zelfgeschreven poëzie uit te voeren. Joost Lijbaart, bekend van de bands van Yuri Honing, behoort tot de top van de Nederlandse jazz. Gitarist Bram Stadhouders is één van de meest gelauwerde improviserende musici van Europa. Samen hebben deze drie Nederlandse musici – die uit drie verschillende generaties komen – hun eigen 'universele taal' afgebakend binnen het genre. Ze treden op in het Bimhuis in Amsterdam, waar jaarlijks ruim 300 concerten van baanbrekende nationale en internationale musici plaatsvinden.

De drie jonge bandleden van BADBADNOTGOOD kwamen elkaar tegen op de jazzafdeling van het Humber College in Toronto, Canada, waar hun gedeelde liefde voor hiphop per ongeluk uitmondde in een nieuwe band. Hun eerste hiphopcover, ‘Lemonade’ van Gucci Mane, maakten ze als opdracht voor school. De docenten zagen de muzikale waarde er niet van in, maar het internet dacht daar anders over. Het nummer plaatsten ze samen met andere covers van hiphopcollectief Odd Future onder de naam ‘The Odd Future Sessions Part 1’ op YouTube. Tyler, the Creator stuurde een enthousiaste tweet de wereld in en de rest is geschiedenis.

De term ‘jam session’ stamt uit de jaren ’20, toen witte en zwarte muzikanten na hun betaalde optredens een rokerige kroeg opzochten om de jazz te spelen waar ze in hun ‘Paul Whiteman’-stijl bands de kans niet toe kregen. Een vaste bezoeker en deelnemer aan deze sessies was de populaire vocalist Bing Crosby. Men zei ‘he was jammin’ the beat’, omdat hij op de eerste en derde tel van de maat klapte in plaats van de in de jazz gebruikelijke tweede en vierde tel. DJAZZ geeft nu dit ‘jamming’ een 21e-eeuwse dimensie met ‘Seine Sessions’. Het neusje van de zalm uit de Parijse jazz-, soul-, blues-, gipsy- en funkscène treedt op in het legendarische clubrestaurant Le Resevoir. Belangrijk om te weten: de artiesten speelden nooit eerder met elkaar op hetzelfde podium! Tijdens deze aflevering, 'World Music', gepresenteerd door Eddy King, staan unieke optredens en interviews centraal van onder andere Teófilo Chantre, Tiwitine en Kinsy Ray.

Seun Anikulapo Kuti beschikt over de uitstraling, energie en woede van zijn vader, de legendarische musicus Fela Kuti. Met de musici uit Fela Kuti’s legendarische band 'Egypt 80' brengt Seaun Kuti de oorspronkelijkste incarnatie van de Afrobeat tot leven. Door diep in verschillende Afrikaanse tradities te graven zet Seun zijn eigen stempel op de muziek door te reflecteren op de verschillen en culturen van het continent. Driekwart van de musici die nu in Egypt 80 spelen werkten niet alleen met Fela Kuti samen, maar werden ook vaak met hem lastiggevallen en vastgezet.

De grensregio nabij het Zwitserse Ticino staat bekend wegens het prachtige meer Lago Maggiore en het Internationale Film Festival van Locarno. Dit gebied is ook de thuishaven van ‘Final Step’, de zevenkoppige band van gitarist Matteo Finali, die in 2003 werd opgericht. ‘Live@ Il Magazzino’ is het derde album van de band, waarop de verschillende muzikale achtergronden van de bandleden duidelijk terug te horen is in een mix van jazz, rock, funk, en blues. Het album werd opgenomen in de studio van Mauro Fiero, die het album van Matteo Finali en Dario Milan produceerde. ‘Final Step’ staat bekend om de vlammende elektrische gitaarsolo’s van voorman Matteo Finali. Het eindresultaat is een intens stuk jazzmuziek, waarin de invloeden even divers, origineel en verrassend zijn als de regio Ticino zelf.

Het Dutch Jazz Orchestra is altijd op zoek naar jazz die gewoonlijk over het hoofd wordt gezien. Daarom maakt het orkest projecten rond het werk van componisten en arrangeurs die ten onrechte weinig of geheel niet worden uitgevoerd, of rond muziek die onbekend is gebleven of inmiddels vrijwel is vergeten. Het artistieke team van het orkest doet onderzoek: musicologisch onderzoek in archieven en nalatenschappen in binnen- en buitenland, én praktijkonderzoek door middel van repetities, uitvoeringen en cd-opnames. Verder biedt het orkest jong talent de mogelijkheid om professionele bigband ervaring op te doen, doordat het waar mogelijk haar gelederen versterkt met jonge musici. Dit concert vindt plaats in het Chassé Theater in Breda (2012). Het Dutch Jazz Orchestra voert hier een groot aantal composities uit die in het verleden weinig of niet zijn uitgevoerd, zoals het werk van Billy Strayhorn.

De bigband Orchid is de ontbrekende schakel tussen de Amerikaanse jazztrompettist en bandleider Thad Jones en de Russische modernistische componist Igor Stravinsky. Dit recent gevormde combo komt voort uit het collectief Déluge, een internationaal samenwerkingsverband tussen kunstenaars uit verschillende disciplines. Orchid staat onder leiding van Thomas Julienne en bestaat uit achttien musici die het heerlijk vinden om in een eigentijds ensemble nieuwe composities uit te voeren. Dit jonge en gender-diverse ensemble put in gelijke mate uit de grote bigbandtraditie als uit de internationale muziek en Europese kunstmuziek. Zij traden op 23 maart 2023 op in Studio de l'Ermitage in Parijs ter gelegenheid van de release van hun eerste album, ‘Éclosion’. Daarop nodigt bigband Orchid luisteraars uit op een enthousiaste reis langs de randen van de orkestrale jazz. De musici zijn Christelle Raquillet (fluit); Olga Amelchenko, Julien Dubois, Jeanne Michard, Maxime Berton, Julien Dubois (saxofoon); Gabriel Levasseur, Olivier Gay, Laure Fréjacques, Julie Varlet (trompet); Rozann Bézier, Sébastien Arruti, Gabrielle Rachel, Sébastien Llado (trombone); Mathilda Haynes (gitaar); Clément Simon (piano), Nolwenn Leizour (contrabas), Gaétan Diaz (drums), en Thomas Julienne (dirigent).

Ondanks zijn gevorderde leeftijd was de legendarische jazzpianist Earl Hines in topvorm tijdens dit optreden in Spa in 1977. Met een band bestaande uit Rudy Rutherford (klarinet en tenorsaxofoon), Jimmy Leary (bas) en Eddie Graham (drums) brengt hij de zaal tot leven met zijn versies van “I Can’t Believe That You’re In Love With Me” en “The Man I Love.” Zangeres Marva Josie voegt zich bij de groep voor uitvoeringen van “A Sunday Kind of Love” en het welbekende “Kansas City” alvorens de set wordt afgesloten met een spetterende vertolking van “Caravan”.

GIIPUJA trakteert het Kroatische publiek al sinds 2013 op moderne jazz met een uitgesproken etnische klank. De ongebruikelijke combinatie van contrabas, drums, basklarinet, viool, en diverse folkloristische instrumenten van het schiereiland Istrië levert een opvallend origineel en uniek geluid op. Af en toe zet GIIPUJA juist in op de scherpe dissonanten die voortvloeien uit de Istrische toonladder, terwijl het op andere momenten juist diezelfde compositie- en improvisatieprincipes gebruikt voor een jubelende sfeer. Deze prachtige uitvoering van hun project ‘Forest GIIPUJA’ werd in 2016 opgenomen in het Kroatische natuurpark Učka. GIIPUJA bestaat uit Damjan Grbac (contrabas), Marko First (viool, sopela, mih), Aldo Foško (basklarinet), en Tonči Grabušić (drums).

Patáx maakt er geen geheim van te zijn beïnvloed door fusion-grootheden als Weather Report en Return to Forever. Vergis je niet: deze Spaanse groep volgt niet slaafs dit voorbeeld. Onder leiding van de Spaans-Amerikaanse percussionist Jorge Perez vermengt de groep fusion met onder meer soul, funk, flamenco en hiphop. Met andere woorden, Patáx vindt zijn inspiratie aan beide kanten van de Atlantische Oceaan. Het strakke samenspel tussen de bandleden en de warme ontvangst van het publiek in het Teatro Calderón in Madrid maken dit tot een avond die men nog lang zal heugen.

In deze onvergetelijke optredens door een aantal van de meest iconische en invloedrijke jazzgitaristen uit de geschiedenis raken we aan de essentie van hun talent. Laat je verbazen door de vlugge vingers van Wes Montgomery in zijn meeslepende uitvoering van “Nica's Dream” in Nederland in 1965, en geniet door de diepe schoonheid van diens spel op “Here's That Rainy Day”, datzelfde jaar opgenomen in Londen. Ervaar de tijdloze stijl van Joe Pass in “You Stepped Out of a Dream” en “You Turned The Tables on Me”, opgenomen in Hannover in 1975. Het samenspel tussen Jim Hall en Atilla Zoller gaat het voorstellingsvermogen te boven in hun uitvoering van “Extensions” in Hannover in 1973. Geniet van Jim Hall’s lyrische solovertolking van “I'm Getting Sentimental Over You” uit 1964. Het volume gaat wat wijder open in Sonny Sharrock’s jazzrockfusion in een opwindende uitvoering van “Peanut", opgenomen in Frankrijk in 1970. Sharrock wordt bijgestaan door fluitist Herbie Mann in een bezielde versie van “Memphis Underground” uit 1969. Dompel jezelf onder in de magie van de jazzgitaar!

Het Newport Jazz Festival vond voor het eerst plaats in de Noord-Amerikaanse stad Newport, Rhode Island tijdens de zomer van 1954. Daar bleef het niet bij: in de jaren die volgden traden de grootste namen uit de jazz hier op, wat bovendien vaak tot iconische live-albums leidde. Inmiddels is het festival uitgegroeid tot één van de grootste meerdaagse jazzfestivals ter wereld. Dit succes maakte dat het festival in de jaren '60 en '70 zélf op tournee ging, zodat het kon gebeuren dat er sinds midden jaren '60 elk najaar een Newport Jazz Festival plaatsvond in Rotterdam. Op de zevende editie, gehouden in oktober 1972, presenteerde zich een ongeëvenaarde verzameling artiesten in het recent voltooide concertgebouw De Doelen. Daaronder bevond zich de band Giants of Jazz – een naam die nooit toepasselijker is geweest dan op deze verzamelde jazzreuzen: Art Blakey (drums), Dizzy Gillespie (trompet), Al McKibbon (bas), Thelonious Monk (piano), Sonny Stitt (saxofoon) en trombonist Kai Winding (trombone). Deel 2.