TV-gids

Jazzahead! in het Duitse Bremen is een internationale beurs, tentoonstelling en festival. Het brengt musici, boekers, agenten, organisatoren, musicologen en muziekliefhebbers samen. Hiermee is het uitgegroeid tot één van de belangrijkste gebeurtenissen op de jazzkalender. Wegens COVID-19 werd tijdens editie 2021 slechts de helft van alle optredens daadwerkelijk opgenomen in Bremen. Eén van de vele groepen die optreden op jazzahead! is het KAMA Kollektiv. De jonge Finse vocalist en trompettist Kirsi-Marja “Kiki” Harju voert het KAMA Kollektiv aan. Nu weer groovy en eigenzinnig, dan weer melancholisch en sentimenteel: de muziek van dit collectief weerspiegelt de verwarrende uitdagingen waarvoor de wereld van nu ons stelt. Muzikale invloeden reiken van de stijl van jazzmusici als Mathias Eick tot de kenmerkende minimale, melancholische folk- en indiepop-achtige soundscapes waar de Scandinavische muziek bekend om staat. Kirsi-Marja Harju wordt bijgestaan door pianist Chaerin Im, contrabassist Jonathan Nagel en drummer Joe Korach.

jazzahead! in het Duitse Bremen is een internationale beurs, tentoonstelling en festival. Het brengt musici, boekers, agenten, organisatoren, musicologen en muziekliefhebbers samen. Hiermee is het uitgegroeid tot één van de belangrijkste gebeurtenissen op de jazzkalender. In 2022 besteedde jazzahead! bijzondere aandacht aan Canada’s jazzscene en traden er in drie dagen tijd veertig internationale jazzgroepen op. Eén daarvan is het Australische, in Sydney gevestigde jazzrocktrio Brekky Boy, bestaande uit Taylor Davis op piano en synthesizer, Ryan Hurst op basgitaar, en Alex Hirlian op drums. Brekky Boy’s louter instrumentale, vrolijk stemmende eigen sound combineert jazz, rock, minimalistische muziek en volksmuziek, waarin de invloeden van pianisten als Tigran Hamasyan en Robert Glasper en het jazztrio GoGo Penguin duidelijk te horen zijn.

De MotorMusic Studios in het Belgische Mechelen oefenen een magnetische aantrekkingskracht uit op talloze eersteklas jazzmusici. Veel bezoekende internationale jazzmusici delen hun kijk op hun muziek met ons in de nieuwe DJAZZ-reeks ‘Belgium Sessions’. In deze uitzendingen zien we hoe een aantal van Europa’s beste musici hun eigen muziek uitvoeren. New York blijft voor velen de jazzhoofdstad van de wereld. Het wekt dan ook geen verbazing dat veel Belgische muzikanten de oceaan oversteken om hun geluk te beproeven in de ‘Big Apple’. Eén van deze globetrotters brengt zijn ervaring en lessen mee naar de MotorMusic sessies: tenorsaxofonist Steven Delannoye. Samen met zijn New York Trio gaat hij de samenwerking aan met saxofonist Frank Vaganée. De intense en intrigerende dialoog tussen deze twee saxofonisten doet denken aan de gouden jaren ’50, maar biedt bovendien de moderne frisheid van onze tijd. De blazers worden ondersteund door hun krachtige ritmesectie uit New York, bestaande uit drummer Jesse Simpson en bassist Desmond White. Met hun bruisende energie stuwen zij de blazers op tot ongekende hoogtes.

de moderne popmuziek binnen te brengen. De vijf heren behaalden in 1983 zelfs een nummer 1-hit in eigen land met hun versie van 'Only You'. Tijdens dit optreden in Theaterhaus Stuttgart hebben de zangers Hereward Kaye, Gary Howard, Michael Henry, Nick Godfrey en Ricky Payne veel vocale verrassingen voor hun enthousiaste publiek in petto.

In Summer Night Music - Love Songs voeren artiesten van over de hele wereld hun liefste liefdesliederen uit tijdens deze ongebruikelijke en opwindende avond waarop klassieke muziek, jazz en wereldmuziek samenvloeien. Klassieke top-acts als het Gewandhausorchester Leipzig, cellist Mischa Maisky en The King’s Singers treden op naast wereldsterren als jazzvocaliste Dee Dee Bridgewater en flamenco-cantaora Mayte Martin. De veelheid aan musici en genres spreekt een breed publiek aan in dit grootse openluchtspektakel dat iedere muziekliefhebber zich nog lang zal heugen!

Estival Jazz is een jaarlijks jazzfestival dat sinds 1977 plaatsheeft in Lugano, in het Italiaanssprekende deel van Zwitserland. Estival Jazz biedt een opwindende en bijzonder verrassende line-up die zich richt op de muziek van nu. Estival maakt zich sterk voor de schoonheid van verschillende culturen en wil het wederzijds begrip bevorderen. McCoy Tyner, de jazzpianist uit Philadelphia, kwam voor het eerst onder de aandacht dankzij saxofonist Benny Golson, in wiens Jazztet hij speelde. McCoy Tyner werd later nog veel bekender door zijn werk in het John Coltrane Quartet en zijn lange solocarrière. Je zou zijn pianostijl makkelijk kunnen vergelijken met Coltranes saxofoonstijl. Hij liet zich nooit overschaduwen door de energieke saxofonist, maar vormde juist een bron van inspiratie voor Coltrane’s ruimdenkende aanpak. Dankzij zijn werk met Coltrane én zijn solowerk is Tyner één van de invloedrijkste pianisten van de 20ste eeuw.

November Music in ‘s-Hertogenbosch is al sinds 1993 hét Nederlandse festival voor hedendaagse nieuwe muziek. Het festival biedt een geweldige combinatie van hedendaagse composities en experimentele pop, sound art, niet-Westerse muziek, jazz, en improvisatiemuziek. Het slotconcert van editie 2016 is een goed voorbeeld van deze muzikale rijkdom: het fantastische trio van de jonge componist en pianist Rembrandt Frerichs speelt samen met het Cello8ctet Amsterdam en de gerenommeerde Iraanse tar-speler Hossein Alizâdeh de sterren van de hemel. De Nederlandse pianist Rembrandt Frerichs studeerde in New York en woonde enkele jaren in Caïro. Zijn muziek heeft de drive van de Amerikaanse jazz en de lyriek van de Oosterse muziek, afgewisseld met herkenbare elementen uit de kamermuziek van Claude Debussy en Maurice Ravel. De combinatie van Frerichs met het Cello8ctet en Alizâdeh is uniek: hun muziek is een wonder van organische creativiteit, een perfect voorbeeld van fusion tussen muziek uit de oude en de nieuwe wereld.

De muzikale autodidact Les McCann werd met het verschijnen van zijn album ‘Swiss Movement’ – in 1968, opgenomen met Eddie Harris – plotsklaps een wereldwijde jazzster. Toch heeft deze muzikant veel meer kanten. McCann schakelt moeiteloos tussen stijlen en staat in elke rol zijn mannetje: van bop tot fusion, van zang tot elektrisch piano, clavinet of synthesizer. Zijn mix van kerkmuziek en swing past perfect binnen de geest van zijn tijd, ook al kon hij op een gegeven moment in de jaren ’90 door ziekte nog maar met een enkele vinger spelen. In de uitzending van vandaag brengt McCann gospel terug naar New Orleans, waar deze set in 1983 gespeeld werd. McCanns zang zegeviert in de soulvolle uitvoering van veel van zijn hits, waaronder ‘Just Like Magic’. Hij wordt begeleid door zijn fantastische ‘Magic Band’ bestaande uit saxofonist Bobby Bryant Jr., bassist Curtis Roberson Jr. en drummer Tony St. James.

Het Modern Jazz Quartet (MJQ) bestond uit Milt 'Bags' Jackson op vibrafoon, John Lewis op piano, Percy Heath op bas, en Connie Kay op drums. Milt Jackson en John Lewis waren bebopmusici van het eerste uur, die in de late jaren '40 in de band van Dizzy Gillespie speelden. De heren gingen hun eigen weg, en begonnen in de jaren '50 het Modern Jazz Quartet met Heath en Lewis. Bekend vanwege de uitgebalanceerde klank, experimentele jazzvormen, en tot in de puntjes voorbereide concerten bleef het MJQ een immens geliefd jazzensemble tot het allerlaatste optreden in de vroege jaren '90.

Het is bijna onmogelijk om niet in vervoering te raken bij het horen van Marion Williams’ krachtige stem. Onder begeleiding van Tommy Brown (piano), Joe Washington (orgel), Billy Tuliver (drums) en achtergrondzangeressen Barbara White en Ann Bolden blaast Williams nieuw leven in spirituals als 'Peace in the Valley', 'We Shall Overcome' en 'Michael, Row the Boat Ashore'.

Een bijzonder concert vanuit Brazilië: het Orquestra Sinfônica do Estado de São Paulo bewijst in deze opname dat ze het belangrijkste orkest in Latijns Amerika is. Dit orkest, gedirigeerd door de charismatische John Neschling, staat bekend om de uitstekende interpretaties van muziek van Latijns-Amerikaanse bodem. Met dit programma weten de musici hun publiek opnieuw te grijpen met een bijzondere combinatie van Braziliaanse en Latijns Amerikaanse klassiekers, waaronder Piazzolla’s 'Invierno Porteno', Villa-Lobos’ 'Choros No. 10' en Ginastera’s 'Malambo'.

Thelonious Monk: Live in '65 presenteert een intiem concert, gefilmd in de winter van 1965 in België. Thelonious Monk zorgde voor een revolutie in de jazz met zijn vernieuwende muzikale aanpak. Deze opmerkelijke optredens laten een legendarisch kwartet zien met drummer Frankie Dunlop, bassist John Ore en tenorsaxofonist Charlie Rouse. Deze opname is bovendien een zeldzame kans om Monks genie van dichtbij mee te maken, in klassiekers zoals Monk's Dream, Epistrophy en Rhythm-a-Ning.

De 'Münchner Klaviersommer' was een jaarlijks terugkerende concertreeks die tussen 1981 en 1998 plaatsvond in het Duitse München. Hoewel de naam van het festival misschien doet vermoeden dat de programmering vooral op pianomuziek gericht was, traden er talloze grote musici uit de jazz en de klassieke muziek op – en niet alleen pianisten. De concerten vonden gewoonlijk plaats in de Gasteig, de thuishaven van het Münchner Philharmoniker. In 1987 stond de Amerikaanse gitarist pianist Chick Coear op dit festival. Hij speelt een jazz fusion-concert met zijn Elektric Band, bestaande uit Frank Gambale (gitaar), Eric Marienthal (saxofoon), John Patitucci (bas) en Dave Weckl (drums). De band sleepte twee Grammy Award-nominaties in de wacht.

In deze uitzending ziet u een zeldzaam optreden door de legendarische gitarist Paco de Lucía en zijn sextet opgenomen tijdens de Germeringer Jazztage van 1996. Sommigen zetten z’n vraagtekens bij de programmering van flamencomuziek op een jazzfestival, maar de overeenkomsten tussen bijvoorbeeld flamenco en blues zijn meermaals overtuigend aangetoond – en die blijken wederom tijdens dit concert: beide muziekstijlen vormen een uitlaatklep voor de arme, vogelvrije minderheid die met primitieve kracht de grenzeloze mogelijkheden voor improvisatie en virtuositeit tentoonspreidt. Paco de Lucía laat zien waar hij voor staat. Hij heeft lang geëxperimenteerd met meerdere vormen van jazz, waarbij hij altijd de flamencotraditie in ere probeert te houden. Zoals hij zelf zegt: “Wat ik heb geprobeerd te doen is met één hand de flamencotraditie bewaken, en met de andere op zoek naar nieuwe elementen die ik in de flamenco kan verwerken”.

Under the Surface is de impro-jazzband van drummer Joost Lijbaart, zangeres Sanne Rambags en gitarist Bram Stadhouders. Sanne Rambags, het jongste lid van het trio, is één van de weinige vocalisten van haar generatie die moeiteloos improviseert door haar stem als instrument te gebruiken of door zelfgeschreven poëzie uit te voeren. Joost Lijbaart, bekend van de bands van Yuri Honing, behoort tot de top van de Nederlandse jazz. Gitarist Bram Stadhouders is één van de meest gelauwerde improviserende musici van Europa. Samen hebben deze drie Nederlandse musici – die uit drie verschillende generaties komen – hun eigen 'universele taal' afgebakend binnen het genre. Ze treden op in het Bimhuis in Amsterdam, waar jaarlijks ruim 300 concerten van baanbrekende nationale en internationale musici plaatsvinden.

De drie jonge bandleden van BADBADNOTGOOD kwamen elkaar tegen op de jazzafdeling van het Humber College in Toronto, Canada, waar hun gedeelde liefde voor hiphop per ongeluk uitmondde in een nieuwe band. Hun eerste hiphopcover, ‘Lemonade’ van Gucci Mane, maakten ze als opdracht voor school. De docenten zagen de muzikale waarde er niet van in, maar het internet dacht daar anders over. Het nummer plaatsten ze samen met andere covers van hiphopcollectief Odd Future onder de naam ‘The Odd Future Sessions Part 1’ op YouTube. Tyler, the Creator stuurde een enthousiaste tweet de wereld in en de rest is geschiedenis.

De term ‘jam session’ stamt uit de jaren ’20, toen witte en zwarte muzikanten na hun betaalde optredens een rokerige kroeg opzochten om de jazz te spelen waar ze in hun ‘Paul Whiteman’-stijl bands de kans niet toe kregen. Een vaste bezoeker en deelnemer aan deze sessies was de populaire vocalist Bing Crosby. Men zei ‘he was jammin’ the beat’, omdat hij op de eerste en derde tel van de maat klapte in plaats van de in de jazz gebruikelijke tweede en vierde tel. DJAZZ geeft nu dit ‘jamming’ een 21e-eeuwse dimensie met ‘Seine Sessions’. Het neusje van de zalm uit de Parijse jazz-, soul-, blues-, gipsy- en funkscène treedt op in het legendarische clubrestaurant Le Resevoir. Belangrijk om te weten: de artiesten speelden nooit eerder met elkaar op hetzelfde podium! Tijdens deze aflevering, 'World Music', gepresenteerd door Eddy King, staan unieke optredens en interviews centraal van onder andere Teófilo Chantre, Tiwitine en Kinsy Ray.

Seun Anikulapo Kuti beschikt over de uitstraling, energie en woede van zijn vader, de legendarische musicus Fela Kuti. Met de musici uit Fela Kuti’s legendarische band 'Egypt 80' brengt Seaun Kuti de oorspronkelijkste incarnatie van de Afrobeat tot leven. Door diep in verschillende Afrikaanse tradities te graven zet Seun zijn eigen stempel op de muziek door te reflecteren op de verschillen en culturen van het continent. Driekwart van de musici die nu in Egypt 80 spelen werkten niet alleen met Fela Kuti samen, maar werden ook vaak met hem lastiggevallen en vastgezet.

De grensregio nabij het Zwitserse Ticino staat bekend wegens het prachtige meer Lago Maggiore en het Internationale Film Festival van Locarno. Dit gebied is ook de thuishaven van ‘Final Step’, de zevenkoppige band van gitarist Matteo Finali, die in 2003 werd opgericht. ‘Live@ Il Magazzino’ is het derde album van de band, waarop de verschillende muzikale achtergronden van de bandleden duidelijk terug te horen is in een mix van jazz, rock, funk, en blues. Het album werd opgenomen in de studio van Mauro Fiero, die het album van Matteo Finali en Dario Milan produceerde. ‘Final Step’ staat bekend om de vlammende elektrische gitaarsolo’s van voorman Matteo Finali. Het eindresultaat is een intens stuk jazzmuziek, waarin de invloeden even divers, origineel en verrassend zijn als de regio Ticino zelf.

Het Dutch Jazz Orchestra is altijd op zoek naar jazz die gewoonlijk over het hoofd wordt gezien. Daarom maakt het orkest projecten rond het werk van componisten en arrangeurs die ten onrechte weinig of geheel niet worden uitgevoerd, of rond muziek die onbekend is gebleven of inmiddels vrijwel is vergeten. Het artistieke team van het orkest doet onderzoek: musicologisch onderzoek in archieven en nalatenschappen in binnen- en buitenland, én praktijkonderzoek door middel van repetities, uitvoeringen en cd-opnames. Verder biedt het orkest jong talent de mogelijkheid om professionele bigband ervaring op te doen, doordat het waar mogelijk haar gelederen versterkt met jonge musici. Dit concert vindt plaats in het Chassé Theater in Breda (2012). Het Dutch Jazz Orchestra voert hier een groot aantal composities uit die in het verleden weinig of niet zijn uitgevoerd, zoals het werk van Billy Strayhorn.

De bigband Orchid is de ontbrekende schakel tussen de Amerikaanse jazztrompettist en bandleider Thad Jones en de Russische modernistische componist Igor Stravinsky. Dit recent gevormde combo komt voort uit het collectief Déluge, een internationaal samenwerkingsverband tussen kunstenaars uit verschillende disciplines. Orchid staat onder leiding van Thomas Julienne en bestaat uit achttien musici die het heerlijk vinden om in een eigentijds ensemble nieuwe composities uit te voeren. Dit jonge en gender-diverse ensemble put in gelijke mate uit de grote bigbandtraditie als uit de internationale muziek en Europese kunstmuziek. Zij traden op 23 maart 2023 op in Studio de l'Ermitage in Parijs ter gelegenheid van de release van hun eerste album, ‘Éclosion’. Daarop nodigt bigband Orchid luisteraars uit op een enthousiaste reis langs de randen van de orkestrale jazz. De musici zijn Christelle Raquillet (fluit); Olga Amelchenko, Julien Dubois, Jeanne Michard, Maxime Berton, Julien Dubois (saxofoon); Gabriel Levasseur, Olivier Gay, Laure Fréjacques, Julie Varlet (trompet); Rozann Bézier, Sébastien Arruti, Gabrielle Rachel, Sébastien Llado (trombone); Mathilda Haynes (gitaar); Clément Simon (piano), Nolwenn Leizour (contrabas), Gaétan Diaz (drums), en Thomas Julienne (dirigent).

Ondanks zijn gevorderde leeftijd was de legendarische jazzpianist Earl Hines in topvorm tijdens dit optreden in Spa in 1977. Met een band bestaande uit Rudy Rutherford (klarinet en tenorsaxofoon), Jimmy Leary (bas) en Eddie Graham (drums) brengt hij de zaal tot leven met zijn versies van “I Can’t Believe That You’re In Love With Me” en “The Man I Love.” Zangeres Marva Josie voegt zich bij de groep voor uitvoeringen van “A Sunday Kind of Love” en het welbekende “Kansas City” alvorens de set wordt afgesloten met een spetterende vertolking van “Caravan”.

GIIPUJA trakteert het Kroatische publiek al sinds 2013 op moderne jazz met een uitgesproken etnische klank. De ongebruikelijke combinatie van contrabas, drums, basklarinet, viool, en diverse folkloristische instrumenten van het schiereiland Istrië levert een opvallend origineel en uniek geluid op. Af en toe zet GIIPUJA juist in op de scherpe dissonanten die voortvloeien uit de Istrische toonladder, terwijl het op andere momenten juist diezelfde compositie- en improvisatieprincipes gebruikt voor een jubelende sfeer. Deze prachtige uitvoering van hun project ‘Forest GIIPUJA’ werd in 2016 opgenomen in het Kroatische natuurpark Učka. GIIPUJA bestaat uit Damjan Grbac (contrabas), Marko First (viool, sopela, mih), Aldo Foško (basklarinet), en Tonči Grabušić (drums).

Patáx maakt er geen geheim van te zijn beïnvloed door fusion-grootheden als Weather Report en Return to Forever. Vergis je niet: deze Spaanse groep volgt niet slaafs dit voorbeeld. Onder leiding van de Spaans-Amerikaanse percussionist Jorge Perez vermengt de groep fusion met onder meer soul, funk, flamenco en hiphop. Met andere woorden, Patáx vindt zijn inspiratie aan beide kanten van de Atlantische Oceaan. Het strakke samenspel tussen de bandleden en de warme ontvangst van het publiek in het Teatro Calderón in Madrid maken dit tot een avond die men nog lang zal heugen.

In deze onvergetelijke optredens door een aantal van de meest iconische en invloedrijke jazzgitaristen uit de geschiedenis raken we aan de essentie van hun talent. Laat je verbazen door de vlugge vingers van Wes Montgomery in zijn meeslepende uitvoering van “Nica's Dream” in Nederland in 1965, en geniet door de diepe schoonheid van diens spel op “Here's That Rainy Day”, datzelfde jaar opgenomen in Londen. Ervaar de tijdloze stijl van Joe Pass in “You Stepped Out of a Dream” en “You Turned The Tables on Me”, opgenomen in Hannover in 1975. Het samenspel tussen Jim Hall en Atilla Zoller gaat het voorstellingsvermogen te boven in hun uitvoering van “Extensions” in Hannover in 1973. Geniet van Jim Hall’s lyrische solovertolking van “I'm Getting Sentimental Over You” uit 1964. Het volume gaat wat wijder open in Sonny Sharrock’s jazzrockfusion in een opwindende uitvoering van “Peanut", opgenomen in Frankrijk in 1970. Sharrock wordt bijgestaan door fluitist Herbie Mann in een bezielde versie van “Memphis Underground” uit 1969. Dompel jezelf onder in de magie van de jazzgitaar!

Het Newport Jazz Festival vond voor het eerst plaats in de Noord-Amerikaanse stad Newport, Rhode Island tijdens de zomer van 1954. Daar bleef het niet bij: in de jaren die volgden traden de grootste namen uit de jazz hier op, wat bovendien vaak tot iconische live-albums leidde. Inmiddels is het festival uitgegroeid tot één van de grootste meerdaagse jazzfestivals ter wereld. Dit succes maakte dat het festival in de jaren '60 en '70 zélf op tournee ging, zodat het kon gebeuren dat er sinds midden jaren '60 elk najaar een Newport Jazz Festival plaatsvond in Rotterdam. Op de zevende editie, gehouden in oktober 1972, presenteerde zich een ongeëvenaarde verzameling artiesten in het recent voltooide concertgebouw De Doelen. Daaronder bevond zich de band Giants of Jazz – een naam die nooit toepasselijker is geweest dan op deze verzamelde jazzreuzen: Art Blakey (drums), Dizzy Gillespie (trompet), Al McKibbon (bas), Thelonious Monk (piano), Sonny Stitt (saxofoon) en trombonist Kai Winding (trombone). Deel 2.